20 jaar geleden was Amsterdam op dit moment het centrum van de wereld. Het lijkt een begin van een goede 1 april grap, maar dat is het niet. Op 1 april 2001 was de gehele wereldpers, van de VS tot aan Japan, getuige van het eerste homohuwelijk dat officieel plaatsvond in de wereld. Net na 0:00 uur trouwden vier koppels van hetzelfde geslacht in Amsterdam. Nederland had daarmee een primeur.
De aanloop
In 1988 begon de lange aanloop voor het openstellen van het huwelijk voor mensen met hetzelfde geslacht. Jurist Jan Wolter Wabeke en hoofdredacteur van de Gay Krant Henk Krol begonnen een lange campagne voor het openstellen van het huwelijk. Het begon met een door Krol georganiseerde huwelijksaanvraag voor een homostel, die naar verwachting werd afgewezen. Wabeke en Krol stapten hierop naar de rechter. Wabeke had na een grondige studie in gezien dat de Nederlandse wetgeving een homohuwelijk niet zou belemmeren, de twee zagen dus een kans. De uitspraak van de Amsterdamse rechtbank volgde in 1989. Het was een bevestiging van wat Wabeke had gevonden: nergens was te vinden dat het huwelijk alleen bedoeld was voor man en vrouw. De rechtbank oordeelde echter wel dat de wetgever dit wel degelijk zo bedoeld had. Toch zat er een lichtpuntje in de uitspraak omdat de rechter oordeelde dat de politiek wel iets moest regelen voor paren met hetzelfde geslacht.
In de politiek was echter nog maar weinig steun voor een homohuwelijk. Gek genoeg was de LHBT+ -belangenorganisatie COC in eerste instantie ook tegen: het huwelijk was een hetero-normatief instituut dat in zijn geheel moest worden afgeschaft. Het COC stuurde dit in een brief naar Tweede Kamerlid Boris Dittrich die in 1994 een oproep deed voor het openstellen van het huwelijk. Langzaam kwam er wat meer vaart in de zaak, in 1996 kwam er een speciale Tweede Kamer commissie en adviseerde het kabinet om het huwelijk open te stellen en in 1998 volgde het geregistreerd partnerschap. Staatssecretaris Job Cohen loosde uiteindelijk het wetsvoorstel de Kamer in en werd met 109 tegen 33 stemmen aangenomen. In de aangenomen wet is er officieel geen speciaal homohuwelijk maar het huwelijk is opgesteld voor mensen met hetzelfde geslacht.
Het huwelijk
Laat in de avond van 31 maart begon het feest dan echt. In de Stopera werden de 4 koppels, 3 man-man en 1 vrouw-vrouw, ontvangen onder grote belangstelling van de wereldpers. Voormalig staatsecretaris Cohen was nu burgermeester van Amsterdam geworden en had nu de eer om deze koppels te trouwen. Hij begon zijn toespraak 10 minuten voordat het dan eindelijk 1 april zou worden. Heel eerlijk vermelde Cohen dat hij 10 jaar geleden niet goed begreep waarom homo’s en lesbiennes zo’n punt maakten van het burgerlijk huwelijk, maar naar vele gespreken kwam hij erachter dat het niet alleen om het trouwen gaat maar eerder over de gelijke behandeling en erkenning die erbij hoort. Op de dag zelf was de burgemeester juist iets te enthousiast: hij was voor twaalf uur al klaar met de ceremonie en dus moest er nog een aantal minuten worden gewacht tot het huwelijk officieel kon worden voltrokken. Iets na middernacht werd met een hamerslag van Cohen de vier huwelijken dan echt officieel. Luid applaus volgde en de bruidstaarten konden worden aangesneden.
Sindsdien
Nu zijn er ongeveer 20000 paren van hetzelfde geslacht in Nederland getrouwd en verder zijn vele andere landen gevolgd met het openstellen van het huwelijk. België volgde als tweede en kreeg het homohuwelijk in 2003. Tot nu toe zijn er 29 landen waar het huwelijk is opengesteld voor mensen van hetzelfde geslacht. In andere landen is het huwelijk al deels opengesteld op lokaal niveau. In Japan oordeelde de rechter onlangs dat het verbod op het homohuwelijk ongrondwettelijk is. Verder ligt er in Zwitserland, Tsjechië en Chili wetgeving klaar maar moet dit nog worden goed gekeurd via een referendum of door het parlement. Langzaamaan wordt de lijst van landen waar mensen die van elkaar houden kunnen trouwen, want dat blijft natuurlijk het belangrijkst voor een huwelijk.
