Op 15, 16 en 17 maart mogen we weer stemmen voor de Tweede Kamer en daarmee indirect voor onze volgende regering. Er zijn al zo veel stemwijzers gelanceerd dat je de standpunten er bijna niet meer door kunt zien. Er zijn een heel aantal nuttige en soms ook vooral grappige te vinden. Een van de zaken die je mee kunt laten wegen zijn de standpunten van partijen over LHBTQ+ gerelateerde onderwerpen. Om je daarin een beetje op weg te helpen, vind je in dit artikel een aantal LHBTQ+ gerelateerde onderwerpen en het stemgedrag van de diverse politieke partijen, maar ook een paar highlights van de website rainbowvote.nu.
Grondwetwijziging Artikel 1
Het aanpassen van de grondwet is een proces wat lang duurt. Een wijzigingsvoorstel dient twee maal langs beide kamers te gaan. Tussen de eerste en tweede lezing dient een Tweede Kamer verkiezing te zitten. Dit om te voorkomen dat een wijziging van de grondwet in de waan van de dag gebeurt. Dit geeft kiezers ook de gelegenheid om tijdens de verkiezingen hun stem te geven aan een partij die aansluit op hun standpunt over de grondwetswijziging. Bij de eerste zogenoemde lezing is in de Tweede- en Eerste Kamer een gewone meerderheid voldoende. Bij de tweede lezing is in beide kamers een tweederde meerderheid noodzakelijk.
Er is lang actie gevoerd voor een verbod op discriminatie op basis van geaardheid vastgelegd in de grondwet. In juni 2020 werd het initiatiefwetsvoorstel van Bergkamp (D66), Van den Hul (PvdA) en Özütok (GroenLinks) over het toevoegen van handicap en seksuele gerichtheid als verboden grond van discriminatie aan artikel 1 van de Grondwet, door de Tweede Kamer aangenomen.
In februari 2021 werd het voorstel ook in de Eerste Kamer aangenomen. Dit betekent dat na de verkiezingen van 17 maart 2021, de tweede ronde van stemming kan beginnen.
Het is veelzeggend om te kijken hoe partijen gestemd hebben over dit voorstel.
In de Tweede Kamer stemde de fracties van PVV, FvD, SGP en Van Haga (nu FvD) tegen. In de Eerste Kamer stemde de Fractie-Van Pareren (nu JA21), de PVV en de SGP tegen. De FvD-fractie was afwezig.
Conclusie: De PVV, SGP, FVD en JA21 vinden een verbod op discriminatie op basis van geaardheid niet nodig.
Verbieden van homogenezing- en conversietherapie
In de afgelopen kabinetsperiode is er twee keer gestemd over het verbieden van homogenezing. De eerste keer was in 2019. Toen was er ook al een meerderheid voor dit voorstel. De tegenstemmers waren SGP, PVV, FVD, CDA en ChristenUnie. Het kabinet maakte echter geen haast met het uitvoeren van de motie. In 2021 werd daarom nogmaals een motie ingediend. Indiener Vera Bergkamp (D66) zei hierover: “De motie is eigenlijk niet uitgevoerd. Soms moet je als Kamer aangeven: dit is ons menens. Juist omdat het zo schadelijk is.”
Bij de tweede motie stemden alleen SGP en ChristenUnie tegen.
De beredenering voor waarom bepaalde partijen van mening veranderd zijn is onduidelijk. FvD en CDA hadden bij de vorige stemming aangegeven tegen te stemmen, omdat er al voldoende wetgeving was om conversietherapie tegen te gaan. Doorlezen kan, hier vind je een reactie van FvD in Gaykrant en van het CDA op eigen website.
Regenboogverkiezingsdebat COC
Het COC organiseert al bij enkele verkiezingen een verkiezingsdebat over LHBTI+ onderwerpen. Het gaat dan over bijvoorbeeld discriminatie, geweld tegen LHBTI+ personen, roze ouderschap en onnodige sekse registratie. Dit keer werden partijen op basis van peilingen in december 2020 uitgenodigd. Hierdoor konden kleine nieuwe partijen zoals BIJ1, JA21 en Volt niet deelnemen.
Van de 13 genodigden deden 8 partijen mee: Wopke Hoekstra (CDA), Rob Jetten (D66), Jesse Klaver (GroenLinks), Lilianne Ploumen (PvdA), Liane den Haan (50 Plus), Peter Kwint (SP), Leonie Vestering (PvdD), Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD).
ChristenUnie, Denk en SGP hebben afgezegd.
PVV en FvD hebben niks van zich laten horen toen ze uitgenodigd werden.
Tijdens het debat werden vragen gesteld door ervaringsdeskundigen. De verschillende partijen waren het vaak met elkaar eens. Toch was het een leuk en informatief debat om te kijken. De moeite van het terugkijken zeker waard. Dit kan op YouTube en via de website: https://www.rainbowvote.nu/
Regenboogstembusakkoord
Naar aanleiding van het regenboogverkiezingsdebat heeft het COC weer een regenboogstembusakkoord gesloten met diverse partijen. Het COC sloot twee keer eerder een nationaal stembusakkoord, in 2012 en 2017. Dat resulteerde onder meer in verplichte aandacht voor acceptatie op school, een wet lesbisch ouderschap, een nieuwe transgenderwet, een verbod op transgender- en intersekse discriminatie en een wetsvoorstel tot verankering van LHBTI-rechten in de Grondwet. Slechts één belofte werd gebroken: er kwam in de afgelopen kabinetsperiode nog geen meerouderschapswet.
Het stembusakkoord 2021 lees je hier als pdf.
Het akkoord werd op 13 maart getekend door Mark Rutte (VVD), Wopke Hoekstra (CDA), Sigrid Kaag (D66), Jesse Klaver (GroenLinks), Lilian Marijnissen ( SP), Kirsten van den Hul (PvdA), Esther Ouwehand (PvdD) en Liane den Haan (50PLUS).
Volt, BIJ1, Code Oranje en de Piratenpartij hebben inmiddels laten weten het Regenboog Stembusakkoord te onderschrijven.
Voorkeursstemmen op LHBTI+ kandidaten
De campagne ‘Stem op een vrouw’ om meer vrouwen in de Tweede kamer te krijgen is welbekend. Hetzelfde gaat natuurlijk op om andere onder-gerepresenteerde groepen meer gezicht te geven in de kamer.
Verkozen worden via voorkeursstemmen werkt als volgt. Een kandidaat kan op basis van het aantal behaalde voorkeurstemmen een hoger geplaatste kandidaat passeren, op voorwaarde dat hij/zij/hen/die de voorkeursdrempel heeft gehaald. De voorkeursdrempel is 25% van de kiesdrempel. De kiesdrempel is het aantal stemmen wat nodig is voor 1 zetel.
Op de website rainbowvote.nu van COC staan regenboogkandidaten per partij. Let op, niet al deze kandidaten identificeren zich als LHBTI+, maar zetten zich wel in voor onze belangen.
Er is een aantal LHBTI+ kandidaten die op basis van de peilingen net geen zetel halen en door voorkeursstemmen dit wel zouden doen. In de tabel vind je alle partijen die kandidaten vermeld hebben op rainbowvote.nu. Diverse partijen hebben ook LHBTI+ personen op de lijst staan die volgens de peilingen een zetel zullen halen.
| Partij | Aantal LHBTI+ mensen op de lijst | Zetels in de peiling (op basis van peilingwijzer 15/03/21) | LHBTI+ kandidaten die net geen zetel halen |
| VVD | 6 | 36 – 40 | Mark Strolenberg (38) |
| D66 | 10 | 14 – 16 | Sidney Smeets (18) |
| GroenLinks | 7 | 11 – 13 | Geert Gabriëls (15) |
| SP | 2 | 9 – 11 | |
| PvdA | 5 | 11 – 13 | |
| PvdD | 5 | 5 – 7 | Maarten van Heuven (9) |
| 50Plus | 1 | 1 – 3 | Ellen Verkoelen (3) |
| Volt | 4 | 1 – 3 | Marieke Koekkoek (4) |
| FvD | 1 | 3 – 5 | |
| BIJ1 | 5 | – | |
| Code Oranje | 1 | – | |
| Lijst Henk Krol | 1 | – | |
| Splinter | 1 | – |
Op welke partij en welke kandidaat je stemt is een persoonlijke keuze. Dit artikel heeft je in elk geval hopelijk meer kennis opgeleverd over de standpunten van partijen met betrekking tot LHBTI+ onderwerpen.
Of er nu een vleugje regenboog door het rode potlood loopt bij jou of niet. Ga in elk geval stemmen, want elke stem telt.
